ریزش مو، معضلی کلافه کننده

قبل از اینکه به عوامل ریزش مو بپردازیم، بهتر است با چرخه رشد مو آشنا شویم.

بین رویش مو تا ریزش مو، ۳ مرحله وجود دارد:

۱) مرحله آناژن (مرحله رشد):

در فاز آناژن، سلول ها در ریشه مو به سرعت در حال تقسیم هستند. موی جدید موی قدیمی را به بالای فولیکول هدایت نموده و سرانجام موی قدیمی خارج می شود. در طول مدت فاز آناژن، مو هر ۲۸ روز، یک سانتی متر رشد می کند. فاز آناژن برای هر تار مو، متوسط ۲ تا ۶ سال به طول می انجامد.

۲) مرحله کاتاژن (میانی):

در این مرحله، مو دیگر رشد نمی کند؛ بلکه برای افتادن و دادن جای خود به موی دیگر آماده می شود. این مرحله کلا ۲ تا ۳ هفته به طول می انجامد.

۳) مرحله تلوژن (استراحت):

این مرحله که فاز افتادن نیز نام دارد، موی تازه روییده موی قبلی را به بیرون رانده و جایگزین آن می گردد. این مرحله ۲ تا ۳ ماه به طول می انجامد.
به طور معمول در هر زمانی از زندگی یک فرد بالغ، ۷۰ تا ۸۵ درصد موهای سر در فاز آناژن، ۳ درصد موها در فاز کاتاژن و ۱۰ تا ۱۵ درصد موها در فاز تلوژن می باشند.
ریزش مو عوامل مختلفی دارد که در این مقاله می خواهیم به چند مورد از علل مهم آن اشاره کنیم و برای هریک از موارد راهکارهایی ارائه دهیم.

کم خونی:

کم خونی یکی از مهمترین عوامل ریزش مو می باشد؛ البته کم خونی علل مختلفی دارد که یکی از علل آن میتواند کمبود آهن باشد. در مواردی که ریزش مو به علت کم خونی ناشی از فقر آهن باشد، با مصرف مکمل آهن معمولا ریزش مو متوقف می شود. 
در انواعی از کم خونی که علت آن فقر آهن نیست، باید آزمایش های تکمیلی انجام شود تا علل دیگر کم خونی مشخص شده و در جهت رفع آن اقدام درمانی انجام شود.

کمبود ویتامین ها و مواد معدنی:

اصلی ترین علت ریزش مو به طور معمول، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی است و با مصرف یک مکمل مخصوص مو مانند هیرویت، مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز برای فولیکول ها و ساختار مو تامین شده و ریزش مو متوقف می شود.

تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان):

تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان یک اختلال هورمونی زنانه در میان بانوان در سن باروری است. در این افراد سطح هورمون مردانه آندروژن بالاتر از میزان نرمال است و همین مورد باعث ریزش موها می شود. در این افراد با مراجعه به متخصص و درمان بیماری، ریزش مو تا حد زیادی متوقف می شود.

ژنتیک و وراثت:

بعضی افراد دچار ریزش موی ارثی هستند که در این افراد با مداخله هورمونی و مصرف مکمل های مو می توان ریزش مو را به تاخیر انداخت اما نمی توان آن را متوقف کرد.

آلوپسی آندروژنیک:

این نوعی از ریزش مو می باشد که معمولا طاسی با الگوی زنانه یا مردانه نامیده می شود و علت آن، فعالیت دی هیدروتستوسترون (DHT) در سطح پوست سر می باشد. DHT از هورمون مردانه تستوسترون مشتق شده و دشمن فولیکول های موی سر می باشد و فولیکول های موی سر را کوچک کرده و باعث از بین رفتن موی سالم می شود. تستوسترون با کمک آنزیم 5 – آلفا ردوکتاز به DHT تبدیل می شود. دانشمندان اکنون بر این باورند که عامل ریزش مو تستوسترون نیست، بلکه میزان DHT متصل شده به گیرنده های موجود در فولیکول های پوست سر است. در شرایط عادی، میزان تستوسترون در خانم ها بسیار کمتر از مردان می باشد. اما همین سطح پایین هم می تواند با فعالیت آنزیم         
5 – آلفا ردوکتاز به DHT تبدیل شده و باعث ریزش موی آندرژنیک شود. برای درمان این نوع از ریزش مو، باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و با تجویز برخی داروهای هورمونی، فعالیت آنزیم 5 – آلفا ردوکتاز را مهار کرده و از این طریق میزان  DHTرا کاهش داد. برخی محصولات موضعی نیز مانند لوسیون ضد ریزش ویتومکس، در سطح پوست سر آنزیم 5 – آلفا ردوکتاز را مهار کرده و میزان DHT را کاهش می دهد.

کم کاری و پرکاری تیروئید:

اختلال در عملکرد غده تیروئید باعث به هم خوردن تعادل هورمونها شده و در نتیجه منجر به ریزش مو می شود و معمولا این نوع از ریزش به طور کامل برطرف نمی شود اما می توان با مصرف داروهای تیروئید (با تجویز متخصص غدد) تا حد زیادی ریزش موی ناشی از بیماری های تیروئیدی را کنترل کرد. 

بیماری ها و مصرف برخی داروها:

برخی بیماری ها مانند کرونا، باعث ریزش موی بسیار شدید می شوند که به این نوع از ریزش مو تلوژن افلوویم گفته  می شود که البته موقت است. برای کنترل این نوع ریزش پیشنهاد می شود از مکمل های ریزش مو مانند هیرویت و محلول ضد ریزش ماینوکسیدیل تا اتمام فاز تلوژن استفاده شود.
برخی از دارو ها مانند داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد صرع، برخی از داروهای ضدافسردگی، اینترفرون که برای درمان هپاتیت استفاده می شود و داروی ایزوترتینوئین باعث ایجاد ریزش موی شدید می شوند. 
در برخی از بیماران مشاهده شده که با مصرف لووتیروکسین، ریزش مو تشدید شده است.